Μέρος 4ο
Εδώ είναι ο κόμπος!
Πάνω από το Κάντα και πάνω από το κέντρο βάρους, είναι ένας ενεργειακός κόμπος, το Μπράχμα Γκράντχι, που γοητεύει τον άνθρωπο και τον ωθεί να ταυτίζεται ασυνείδητα με μορφές και φαινόμενα και να προσκολλιέται σ' αυτά, που η Φιλοσοφία της Γιόγκα τα θεωρεί αυταπάτες. Το Μπράχμα Γκράντχι θέτει την πρώτη δοκιμασία στην εξέλιξή μας από το ζωώδες και παιδικό επίπεδο (Μουλαντάρ και Σβαντισθάν Τσάκρα), στο ανθρώπινο (Μανιπούρ Τσάκρα) και το θείο (από το Αναχάτ Τσάκρα και πάνω).
Το Μπράχμα Γκράντχι κρατά τη συνείδησή μας παγιδευμένη μεταξύ Μουλαντάρ και Σβαντισθάν, για όσο είμαστε δέσμιοι ανασφαλειών, προκαταλήψεων ξαι συνηθειών, που κουβαλάμε από την παιδική μας ηλικία. Αυτός που δεν έχει λύσει το Μπράχμα Γκράντχι, απλά σκαμπανεβάζει ανάμεσα στο Μανιπούρ και το Μουλαντάρ, χωρίς καν να έχει επίγνωση του πραγματικού αιτίου της δυστυχίας του, που την αποδίδει στον εξωτερικό κόσμο. Δε γίνεται ποτέ άνθρωπος με τη σημασία του «άνω θρώσκω», δηλαδή την εξέλιξη της επίγνωσης που καταλήγει στην αποζήτηση και την εύρεση της αληθινής Γνώσης και του νοήματος της ζωής, προϋπόθεση της οποίας είναι η αυτογνωσία και η ανάληψη των ευθυνών μας.
Βρίσκοντας τις ισορροπίες μας
Από την ισορροπημένη σχέση του Κάντα με ότι είναι από κάτω του και από πάνω του, εξαρτάται αν ο άνθρωπος θα εξελιχτεί στο ανθρώπινο επίπεδο της δίποδης ορθής στάσης, με το κεφάλι προς τον ουρανό (πνευματικό, θείο στοιχείο) και τα πόδια στη γη (πρακτικότητα υλικής ύπαρξης). Εκεί αποφασίζεται αν θα βρει ισορροπία ανάμεσα στην κατώτερη και την ανώτερη φύση του, τις σωματικές του ανάγκες και την ανάγκη του να εξελιχτεί όχι μόνο υλικά, αλλά και πνευματικά.
Στον ανεξέλικτο άνθρωπο, η επιθυμία, ο θυμός και ο φόβος είναι τα συνηθισμένα κίνητρα για επιβίωση, σχέσεις, ζευγάρωμα και διαιώνιση του είδους. Ο πιο εξελιγμένος άνθρωπος, που έχει βρει τις ισορροπίες του, γίνεται ικανός να ελέγξει τα συναισθήματά του και τις συνήθειές του, έχοντας το θάρρος ακόμα και να εργαστεί για να τις αλλάξει, για να αποκτήσει δύναμη αυτοελέγχου.
Λίγων η συνείδηση ξεπερνά το Μπράχμα Γκράντχι και ανεβαίνει στο Μανιπούρ και ακόμα λιγότερων σταθεροποιείται στο Μανιπούρ, γιατί απαιτεί επίγνωση, εγρήγορση του νου, εστίαση της προσοχής και εκούσιο αυτοέλεγχο. Αυτό απαιτεί να πάψει να είναι κανείς έρμαιο παρορμήσεων και μηχανικών συνηθειών και να κάνει ισορροπημένη και ορθολογιστική χρήση της ενέργειας, κυρίως για να μην κάνει κακό στον εαυτό του και το περιβάλλον του, από το οποίο είναι αλληλεξαρτώμενος. Κυρίως, πρέπει να καλλιεργήσει μια «διπλή προσοχή», όπως ζητούσε από τους μαθητές του και ο Πυθαγόρας.
Ένα μέρος της προσοχής μας πρέπει να είναι πάντα στο σώμα μας, ότι κι αν κάνουμε εξωτερικά, γιατί αυτό κρατά την προσοχή μας στο παρόν, μας δίνει σημαντικές πληροφορίες για το τι συμβαίνει μέσα μας και μας δίνει τη δυνατότητα πιο σωστής αυτοδιαχείρισης. Καθώς κινούμαστε ή στεκόμαστε, ένα μέρος της προσοχής μας πρέπει να είναι πάντα στο «κέντρο» μας, ενώ το άλλο μέρος της προσοχής μας μπορεί να είναι σε άλλα μέρη του σώματος ή και στον εξωτερικό κόσμο, για να σχετιζόμαστε ισορροπημένα.
Όταν γίνουμε πιο συνειδητοί για το κέντρο μας, όταν το έχουμε αποδεχτεί και αφομοιώσει στη ζωή μας, τότε το Μπράχμα Γκράντχι αρχίζει να λύνεται και να διαφαίνεται μια άλλη διάσταση ύπαρξης, γεμάτη εμπιστοσύνη στον εαυτό μας, δύναμη αυτοέκφρασης και δημιουργικότητα. Το λύσιμο του Μπράχμα Γκράντχι συνεπάγεται αυτοπαρατήρηση, αυτογνωσία και αυτοπειθαρχία, ώστε να μπορούμε να είμαστε ο εαυτός μας. Θα ξέρουμε, θα δεχόμαστε και θα χρησιμοποιούμε εξίσου τις δυνάμεις και τις αδυναμίες μας για τις προκλήσεις της ζωής και για τη σωματική μας απόδοση και θα εμπλουτίσουμε τις σχέσεις μας με γνήσια ανθρωπιά.
Χάθα Γιόγκα για ενεργοποίηση του κέντρου μας
Η άσκηση των Ασανών της Γιόγκα, όταν γίνεται με επίγνωση και έλεγχο του κέντρου βάρους, μπορεί να βοηθήσει σε πολλαπλά επίπεδα, ενεργοποιώντας το ίδιο το άτομο εκ των έσω. Η επίγνωση και ο έλεγχος του κέντρου βάρους είναι το πρώτο και πιο βασικό που πρέπει να προσπαθήσει να πετύχει κάθε μαθητής της Γιόγκα και μάλιστα προληπτικά, πριν προχωρήσει σε πιο δύσκολες ασκήσεις, ιδίως αν έχει σωματικές ανισορροπίες και προβλήματα υγείας. Αυτό μπορεί και πρέπει να το κάνει, παράλληλα με οποιαδήποτε άλλη πιθανή θεραπεία κάνει, παραδοσιακή ή εναλλακτική.
Το κέντρο βάρους είναι σημείο δύναμης, αρμονίας και ισορροπίας. Μας επιτρέπει αβίαστη, εύκολη, άνετη κίνηση και στάση, όση μυϊκή προσπάθεια κι αν καταβάλλουμε. Είναι σημαντικό να το νιώθουμε αυτό στις κινήσεις και τις στάσεις και να θεωρούμε οτι απ’ εκεί ξεκινούν, απ’ εκεί στηρίζονται, απ’ εκεί αντλούμε δύναμη κίνησης ή στάσης. Όταν είναι ανισόρροπο το κέντρο βάρους, ο αντίκτυπος φτάνει από τα πέλματα μέχρι τον εγκέφαλο και από το βαθύτερο εσωτερικό του σώματος μέχρι το δέρμα, περνώντας από όλα τα ενδιάμεσα σημεία – δηλαδή ολόκληρο το σώμα. Αν ο άνθρωπος δεν έχει επίγνωση και άμεσο έλεγχο του κέντρου βάρους του, θα αναδημιουργεί σωματικές, ψυχολογικές και διανοητικές ανισορροπίες και προβλήματα.
Όταν έχουμε επίγνωση και έλεγχο του κέντρου βάρους κάνοντας Ασάνες της Γιόγκα, έρχεται μια ηρεμία, μια κατάσταση Σάττβα, που ισορροπεί τις ακρότητες του Τάμας (αδράνεια) και του Ράτζας (υπερδιέγερση). Μας επιτρέπει να αναπνέουμε πιο άνετα είτε κάνουμε φυσική, ανεξέλεγκτη αναπνοή είτε έντεχνη και ελεγχόμενη. Μπορούμε να ασκούμαστε πιο σωστά και με μεγαλύτερη άνεση, απόλαυση και ασφάλεια. Έχουμε περισσότερη αντοχή, ώστε να μπορέσουμε να παραμείνουμε για περισσότερο χρονικό διάστημα στις στάσεις, κάτι που είναι επιθυμητό, γιατί μόνο τότε έχουν την ευκαιρία να εκδηλωθούν ορισμένες βαθύτερες εμπειρίες.
Όταν το «κεντράρισμα» γίνει συνήθεια, μεταφέρεται και στην καθημερινή ζωή, έτσι ώστε να λειτουργούμε πιο ισορροπημένα σωματικά, ενεργειακά, συναισθηματικά και διανοητικά. Μπορούμε εύκολα να βρίσκουμε το κέντρο μας ξανά, όταν τυχαίνει να το χάνουμε.
Θα δώσουμε τώρα μερικές ασκήσεις, που θα βοηθήσουν στην αφύπνιση της επίγνωσης του κέντρου βάρους.
Ασκήσεις για επίγνωση και έλεγχο του κέντρου βάρους
α) Φυσική αναπνοή
Η φυσική αναπνοή κινεί ακούσια το Διάφραγμα όλη μέρα. Η εισπνοή ωθεί την κοιλιά προς τα έξω και η εκπνοή τη μαζεύει προς τα μέσα. Ξαπλώστε ύπτια και βάλτε τους δύο αντίχειρες ενωμένους στον αφαλό, σχηματίζοντας ένα τρίγωνο. Εκεί είναι το Μανιπούρ Τσάκρα. Ανάμεσα στους δείκτες είναι το Σβαντισθάν. Στο κέντρο του τριγώνου είναι το Κάντα και το κέντρο βάρους. Παρατηρήστε το σήκωμα και πέσιμο του αφαλού έτσι όπως συμβαίνει φυσικά, χωρίς να επεμβαίνετε. Αφού εξασκηθείτε για λίγο, αφήστε την επίγνωσή σας να πάει στο βαθύ σημείο της κοιλιάς από όπου θα νιώσετε να αναβλύζει η εισπνοή και να καταλήγει η εκπνοή. Με την εξάσκηση θα μπορείτε να έχετε αυτή την επίγνωση σε οποιαδήποτε στάση και χωρίς να βάζετε τα χέρια σας εκεί. Είναι και μέθοδος διαλογισμού, που λέγεται Βιπάσανα.
β) Ελεγχόμενη αναπνοή
Ξαπλώστε πάλι ανάσκελα όπως πριν, αλλά αρχίστε να ελέγχετε την αναπνοή. Την ώρα της εισπνοής, κρατήστε μικρή αντίσταση στην κοιλιά, ώστε να μην κινηθεί. Η κίνηση της εισπνοής θα κατευθυνθεί από τον αφαλό και πάνω: η πλάτη διαστέλλεται ενάντια στο πάτωμα, οι πλευρές διευρύνονται και όλη η θωρακική θήκη σηκώνεται προς το κεφάλι. Στο τέλος της εισπνοής και εφόσον υπάρχει περιθώριο να πάρετε κι άλλο αέρα μέσα σας, επιτρέψτε μια μικρή κίνηση στην κοιλιά, χωρίς να τη φουσκώνετε επίτηδες. Κάντε μια μικρή παύση και, εκπνέοντας, αφήστε την κοιλιά να βουλιάξει μαλακά προς το έδαφος, συνεχίζοντας την εκπνοή με τους ώμους να χαλαρώσουν τελευταίοι. Αυτή δεν είναι άλλη από την πλήρη αναπνοή της Γιόγκα, με ειδικό έλεγχο, που θα αυξήσει την ενέργειά σας, καθώς σας χαλαρώνει. Θα σας φανεί χρήσιμη και στις Ασάνες. Αυτή η αναπνοή βοηθά να αρχίσει να λύνεται ο κόμπος του Μπράχμα Γκράντχι και να πάψει η ενέργεια να τρέφει τα κατώτερα Τσάκρα, για να μπορέσουν να ενεργοποιηθούν τα ανώτερα.
